OGÓLNOPOLSKIE POGOTOWIE
DLA OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE
„NIEBIESKA LINIA”
22 668 70 00
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
TELEFON ZAUFANIA
DS. PRZEMOCY W RODZINIE
33 851 29 29
czynny codziennie w godzinach 19.00 – 7.00 w
„Powiatowym Ośrodku Wsparcia”
dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie
ul. Mała Łąka 17a, 43-400 Cieszyn
TELEFON Komisariatu Policji Wisła ul. 1 Maja 44a
47 857 37 10
TELEFON Zespołu Interdyscyplinarnego przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej Wisła pl.B.Hoffa3
33 855 35 53
Przemoc domowa
Przemoc w rodzinie to wszystkie jednorazowe lub powtarzające się działania lub zaniechania osoby najbliższej, wspólnie zamieszkującej lub gospodarującej, zmuszające do zachowań wbrew woli danej osoby w szczególności narażające na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające godność, nietykalność cielesną, wolność w tym seksualną, powodujące szkody na zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne.
Widziana jest z różnych perspektyw: moralnej, społecznej, psychologicznej, prawnej, zawsze jest przestępstwem.
Przepisem podstawowym, który dotyczy przemocy w rodzinie jest art 207 k. k. mówiący o znęcaniu się fizycznym lub moralnym nad członkiem swojej rodziny lub nad inną osobą, pozostającą w stałym lub zmiennym stosunku do sprawcy. Artykuł ten dotyczy także sytuacji dziecka małoletniego lub osoby starszej, niepełnosprawnej, słowem, bezradnej. By przemoc mogła być uznana za przestępstwo musi mieć charakter ciągły. Powtarzający się „incydent” nie jest więc już jednorazową sytuacją, lecz kwalifikuje się do procederu znęcania się.
Wśród innych czynów, które omawia ustawa znajdują się:
- gwałt (art. 197 k. k.),
- zmuszanie do określonych zachowań (art. 191 k. k.),
- uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego (art. 209 k. k.),
- kradzież (art. 278 i 279 k. k.),
- naruszenie nietykalności cielesnej (art. 217 k. k.),
- porzucenie małoletniego lub osoby nieporadnej (art. 210 k. k.),
- uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego wbrew woli osoby powołanej do opieki (art. 211 k. k.),
- dopuszczenie się czynu lubieżnego względem osoby poniżej 15 lat (art. 200 k. k.)*,
- groźby popełnienia przestępstwa na szkodę najbliższych (art. 190 k. k.),
- nakłanianie i zmuszanie do czynów nierządnych przy wykorzystywaniu stosunku zależności (art. 199 k. k.),
- rozpijanie małoletniego (art. 208 k. k.).
Obronie interesów osób krzywdzonych w rodzinie mają służyć
również zapisy prawa cywilnego, zawarte w Kodeksie Rodzinnym i
Opiekuńczym, mówiące o:
- warunkach zniesienia przez sąd wspólności majątkowej, zarówno ustawowej, jak i umownej – art. 52,
- możliwości sądowego ustalenia ojcostwa – art. 84,
- obowiązku przyczynienia się ojca dziecka nie będącego mężem matki,
do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem, oraz kosztów
trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie połogu – art. 141,
- obowiązku rodziców do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka – art. 133,
- warunkach orzekania rozwodu – art. 56,
- orzekaniu o winie rozkładu małżeństwa – art. 57,
- rozstrzyganiu władzy rodzicielskiej, obowiązku ponoszenia kosztów
utrzymania i wychowania dziecka w przypadku rozwodu – art. 58 par. 1,
- sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania w przypadku rozwodu – art. 58 par. 2,
- warunkach dokonania podziału wspólnego majątku – art. 58 par. 3,
- warunkach żądania od rozwiedzionego małżonka środków na utrzymanie – art. 60,
- warunkach eksmisji – art. 36, 37, 38.
Pomimo, jakby się wydawało, dość dobrych regulacji prawnych,
zdecydowana większość sprawców przemocy w rodzinie pozostaje bezkarna.
Przemoc
w rodzinie należy do zjawisk patologicznych. Muszą zostać zebrane
dowody, świadkowie muszą stawić się przed sądem, ofiary przemocy są
poddawane różnego rodzaju naciskom ze strony sprawcy, rodziny, kolegów i
środowiska. Sprawy są umarzane ze względu na brak dowodów, znikomy
stopień społecznej szkodliwości czynu czy wycofania oskarżenia. Druk
„Niebieskiej karty” ma pomagać w uruchomieniu w ogóle procedury
zatrzymania domowej przemocy.
Uprawnione instytucje chętnie
korzystają z zaostrzonych przepisów wobec sprawców przemocy. Ustawa
zaowocowała licznymi nakazami opuszczenia wspólnie zajmowanego
mieszkania przez sprawcę przemocy. Nakaz opuszczenia mieszkania
obowiązuje przez 3 miesiące, ale sąd ma możliwość przedłużyć go o
kolejny kwartał. Sprawca przemocy może zwrócić się w takiej sytuacji o
wskazanie mu miejsca noclegowego. Ofiara przemocy nie musi już szukać
schronienia przed sprawcą np. w domu samotnej matki.
Zaostrzone
przepisy spowodowały także składanie wniosków o obligatoryjne
zarządzenie wykonania kary sprawcom, którzy przebywali na
przedterminowym warunkowym zwolnieniu i ponownie stosowali przemoc wobec
członków swojej rodziny.
Procedurę „Niebieskiej Karty” wszczynają: Policja, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, placówki oświaty, placówki służby zdrowia.
